Op zondag 16 juni 2024 vond ’s lands hoogste Boomtop plaats. Een bijeenkomst met verrijkers, verrekijkers en verderkijksters die bomen over bomen en iedereen door het bos weer de bomen laten zien. Omdat Nederland elk jaar circa 2.500 ha bos verliest, is het hoog tijd voor het voelen van het belang en het versterken van onze band met het bos. Dit gebeurde met verbindende lezingen, activerende workshops en hoopvolle experimenten met de boekpresentatie ‘Bomen zijn mijn nieuwe vrienden’ van Caroline van Leenders van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland als aanleiding. De lancering van de Universele Vriendschapsverklaring voor de Boom en de officiële opening van het nationale Boomtopbos met 150 bomen markeren het begin van een boombeweging. Een beweging die iedereen uitnodigt om vrienden te worden met bomen en zelf een gratis boom te planten.
Veranderverhalen
Wim Oolbekkink is programmadirecteur van Stichting SBI en aanjager van SDG house Landgoed Zonheuvel en opende de top. Samen met Dennis van Aalst is mede-oprichter van uitgever van verhalen voor de verandering Postcast Stories nodigde hij iedereen uit om te ‘bomen over bomen’. Ze beloofden een dag vol veranderverhalen met hoopvol perspectief en handelingsperspectief. Mede-oprichter van Postcast Stories Marcel Kampman voegde direct de daad bij het woord. Hij legde de ‘boomverhalen’ van onder andere Maribelle Mampaeij (Metabolic), Eric van Eerdenburg (Lowlands Festival), Suzan Massier (Noordhoff), Gertjan van Stam (Windesheim) op video vast. In het openluchttheater kregen de deelnemers een voorproefje door met gesloten ogen de luistervoorstelling te ervaren die ogen openden.
Perspectieven
Directeur-bestuurder Gijs de Kruif van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug gebruikte in zijn Hoeder van de Heuvelrug-lezing de heuvelrug als bron van inspiratie en energie. Hij schetste het belang van bomen en actuele vraagstukken, waaronder de balans tussen het beschermen van bossen en ervan te kunnen genieten. Uit de interactie met de zaal bleek dat het belangrijk is om in gesprek te blijven met alle relevante stakeholders.
Peter Akkerman is initiatiefnemer van ‘Bos dat van zichzelf is’ en werkt als projectleider bij de Rijksoverheid op groene thema’s. Hij was stellig. “De natuur is haar autonomie kwijt. Alle natuur in Nederland is in het bezit van de mens, bezit leidt er vaak toe dat de ‘eigenaar’ er mee kan doen wat hij wil. Elk jaar verliest Nederland dan ook circa 2.500 ha bos”, aldus een gedreven Akkerman. In zijn verhaal liet hij zien hoe hij met een experiment op een praktische manier de natuur wil beschermen door de natuur aan zichzelf te geven en de Rights of Nature-beweging naar Nederland wil brengen. Tijdens de vragenronde bleek dat hij zijn gedrevenheid van zijn vader, Paul Akkerman, had, die gepassioneerd hun gezamenlijke gedachtegoed verdedigde.
Boekpresentatie
Caroline van Leenders is senior process manager sustainable transitions bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en schreef een jaar lang elke week een verhaal over bomen en deelde dat via social media. Die verhaaltjes werden aanleidingen voor bijeenkomsten, wandelingen en boomsalons. Leenders: “In mijn nieuwe boek Postcast Stories ‘Bomen zijn mijn nieuwe vrienden’ breng ik deze verhalen voor de verandering naar ieders brievenbus. Het boekje komt met een tweede boekje – een ‘Boomvriendenboekje’ – dat aanleiding geeft om te werken aan je vriendschap met bomen.” Tijdens de Boomtop schetste ze het ontstaan van het boek, las ze voor uit eigen werk en nodigde ze iedereen uit om haar voorbeeld te volgen en te gaan voor ‘een boom van een boomrelatie’.
Verandersessies
Daarna volgden workshops die elk een ander licht op het bos wierpen. Oprichter Awalkenings Cor Noltee begeleidde een ‘bosbad wake-up walk voor je zintuigen’. Oprichter Martijn Engelbregt van het collectief Circus Andersom dat zich inzet voor ‘ontregelende verbinding’ liet deelnemers ‘staan als een boom’. De eerder genoemde Peter Akkerman zette in zijn natuurervaringswandeling het bos en zijn ecosysteem centraal. De wandelinglezing van langoedbeheerder Peter van Doorn liet je kennismaken circulair landgoedbeheer. In Wood Wide Web-sessie van Nienke Rijk – ervaringsdeskundige van het Groen Traineeship en Dancing with Trees – ontdekte je de kracht van verbinding. Met bomen als inspiratiebron om verbinding met jezelf, met elkaar en met je omgeving te maken. Debby Beemer maakte in haar optreden gebruik van de frequenties van de natuur. In plaats van het vasthouden aan materie, gedachten en de illusie van controle zette ze met de kracht van muziek en zang samen met alle aanwezigen een stap naar de essentie. Wim Oolbekkink stond aan de basis van de bomenhub ‘Trees for the future’ op het landgoed Zonheuvel en liet als ‘eco-fitnessinstructeur’ iedereen de kracht van het bos voor zowel je mentale als fysieke welzijn ervaren. Elke deelnemer plantte een boom. De eerste bomen van het Boomtopbos dat aan het einde van de dag officieel werd geopend.
Beweging
Deze Boomtop 2024 is het begin van een beweging. Een beweging die iedereen kan omarmen. Gewoonweg door bomen te omarmen. Op de Boomtop werd het goede voorbeeld gegeven door met elkaar de eerste van 150 bomen te planten in het Boomtopbos. “Normaal gesproken is juni niet het juiste moment om bomen te planten, maar door de weersomstandigheden en de huidige vochtigheid van de bodem is dit nu wel mogelijk”, aldus landgoedbeheerder Peter van Doorn. Het Boomtopbos werd officieel geopend door initiatiefnemers Stichting SBI, Landgoed Zonheuvel, Meer Bomen Nu en Postcast Stories. Vertegenwoordigers onthulden en ondertekenden de plaquette als opening van het bos en begin van de beweging.
Vriendschapsverklaring
Met de opening werd ook de Universele Vriendschapsverklaring voor de Boom gelanceerd. Deze verklaring kan iedereen zelf afgeven door een boom als vriend te zien en de vriendschapsverklaring vast te leggen. Gewoon door deze op te schrijven in het doe-boekje van Caroline van Leenders, op te nemen op video of als post op social media met #boomvriend te plaatsen. Om deze daad bij het woord te voegen kregen alle deelnemers aan de Boomtop 2024 indien gewenst een boom mee om in hun eigen omgeving te planten. Onder de voorwaarde om deze dezelfde dag nog te planten.
Een actie die mogelijk is gemaakt door Urgenda en Meer Bomen Nu. Projectleider Marga Witteman: “Meer Bomen Nu staat en gaat voor samen de wereld mooier achterlaten. In vier winters redden we al 2 miljoen jonge bomen die op plekken stonden waar ze het niet zouden overleven. Op de Boomtop en daarna geven we gratis bomen weg voor zo’n tweede kans. Zo laten we samen de wereld mooier achter voor de volgende generaties. En ons werk heeft effect op de fysieke en mentale gezondheid van deelnemers. Dat noemen we eco-fitness. Prachtig dat nog meer mensen kennis hebben gemaakt met deze beweging.” Hiermee gaan Meer Bomen Nu en de Boomtop klimaatverandering tegen, verhogen ze biodiversiteit en bieden ze handelingsperspectief. Een stapje in de goede richting in de strijd tegen het jaarlijks verlies van 2.500 hectare bos in Nederland.
