handleiding - Oogstdag organiseren

Hoe organiseer ik een oogstdag?

Meer Bomen Nu redt kansarme zaailingen voor een tweede kans elders. Op oogstdagen worden deze boompjes en struikjes geoogst. Soms worden deze direct opgehaald door mensen die willen planten, maar vaak is dat logistiek niet mogelijk en gaan ze naar een Bomenhub. Hieronder lees je er alles over!

Het seizoen loopt van 1 november tot 1 maart, met uitloop tot 15 maart indien de bomen niet allemaal op zijn. In deze periode staan de bomen in rust dus kun je ze veilig verplaatsen.

Oogsten is de eerste stap in het Meer Bomen Nu stappenplan en gelijk ook de belangrijkste. Immers, als je niet oogst, kun je ook niet planten. Logisch! Fijn dus dat jij wilt helpen oogsten en samen met ons Nederland gaat vergroenen!

Werkwijze Meer Bomen Nu

Stappenplan Oogsten

Hoe organiseer ik een Oogstdag?

handleiding - oogstdag organiseren

Vooraf: de oogstlocatie

Meer Bomen Nu oogst overdadige zaailingen op uiteenlopende locaties. Van bossen tot parken en sloopgebieden. Maar om ergens te kunnen oogsten, is er wel altijd toestemming van een terreinbeheerder nodig. Lees hieronder wat er komt kijken bij het opzetten van een (nieuwe) oogstlocatie.

Oogstlocatie zoeken

Oogstlocaties vind je door de lokale boswachter of groenbeheerder van de gemeente aan te schrijven. Ook kun je je aanmelden bij een al geregistreerde oogstlocatie, die nog zoekt naar vrijwilligers. Neem voor de mogelijkheden contact op met de regiocoördinator in jouw buurt.

in gesprek met de terreinbeheerder of boswachter

Ga altijd in gesprek met de boswachter of terreinbeheerder. Het is goed om de oogstdag te bespreken en de boswachter te verzekeren dat het gebied met respect wordt behandeld. We halen alleen weg wat mag (wat het gebied helpt!) en we laten geen vuil of kuilen achter. Ook kun je vragen naar praktische zaken, zoals parkeerinstructies, toiletten en schuilmogelijkheden bij slecht weer.

Het is handig om het plan van de beheerder erbij te pakken: waar gaat er binnenkort gemaaid en gerooid worden? Op deze plekken mag worden geoogst. Let op: de mooiste exemplaren laten we staan!

Voorbeelden van afspraken met een terreinbeheerder

  • alles binnen een meter van het pad mag weg
  • alle boompjes van een bepaalde soort
  • alles binnen aan halve meter van de moederboom mag weg
  • schoon de heide op

eventuele risico’s

Nadat je met de terreinbeheerder hebt besproken welke zaailingen kunnen worden geoogst, is het belangrijk om het te hebben over risico’s. Leven er bepaalde ziektes in het gebied? Dan kun je daar misschien het beste van wegblijven. Bekijk ook het ziekteprotocol!

Is je zaailing ziek of niet?

Waaraan kun je zieke zaailingen herkennen? Op onze informatiepagina lees je er alles over.

Inheemse versus uitheemse bomen

Ga je in meerdere gebieden aan de slag en moet je een keuze maken op het gebied van oogsten? Bekijk dan welke soorten er staan. 

gewilde bomen

Pioniersoorten zijn er in overvloed en worden het meest geoogst. Denk bijvoorbeeld aan esdoorns, wilgen, elzen en berken. Esdoorns zijn er op een gegeven moment genoeg. Na een paar honderd van dit soort te hebben geoogst, kun je stoppen. Spaanse Aken (Veldesdoorns) zijn zeer gewild. Andere gewilde soorten zijn: de Linde, Meidoorn, Sleedoorn, Vlieren, Vuilbomen en Hazelaar. Let wel: we oogsten alleen wat anders gemaaid wordt of daadwerkelijk in overdaad is. Als er maar één meidoorn in het gebied staat, dan blijft deze uiteraard daar! En stel: je hebt de keuze tussen het oogsten van twee stroken en je hebt maar tijd voor één. In de ene strook staan veel esdoorn en in de andere veel struiksoorten zoals meidoorn en vlieren, kies dan voor strook twee. Kijk voor een overzicht van alle soorten met bijbehorende informatie in de Bomenvinder.

Oogstlocatie aanmelden

Heb je een nieuwe oogstlocatie enthousiast gemaakt om mee te doen? Geweldig! Meld deze dan aan in de Bomenplanner. Hiermee roep je vrijwilligers op en laat je weten welke bomen waar naartoe gaan. Vul hier tevens alle informatie in die je met de boswachter hebt besproken. Heb je al een Bomenplanner account? Dan ga je naar oogstlocaties en klik rechts bovenin op ‘locatie toevoegen’.

Ecologisch groenbeheer

Bedenker van de Meer Bomen Nu verplantmethode Franke van der Laan doet aan ‘ecologisch groenbeheer’. Hij haalt een deel van de opkomende zaailingen (ook wel opschot genoemd) weg. Deze zaailingen staan op kansarme plekken: in de schaduw of op een groeiplek die niet past bij de boomsoort. Bijzondere, maar traag groeiende zaailingen die Franke wil bevorderen, beschermt hij door sterke en snelgroeiende zaailingen eromheen te verwijderen. Het oogsten van relatief weinig zaailingen op een kleine ruimte is minimaal bodem verstorend, omdat dit dicht tegen ecologische processen aanligt. We oogsten bewust niet meer zaailingen, omdat je op die manier een generatie bomen uit een bepaald gebied verwijderd en daarmee verdwijnt de biodiversiteit. Op de juiste manier ecologisch groenbeheer uitoefenen versterkt juist de biodiversiteit in het gebied. Hier is wel iets meer kennis voor nodig. Geïnteresseerd? Kom eens langs bij een oogstdag van Franke van der Laan, om te zien hoe dat gaat!

handleiding - Oogstdag organiseren

Vooraf: wat heb je nodig voor een oogstdag?

Vrijwilligers die komen oogsten staan te springen om aan de slag te gaan! Om te kunnen beginnen hebben ze wel het één en ander nodig. Zorg dat er volgende materialen op een oogstdag aanwezig zijn. Dit hoef je natuurlijk niet alleen te regelen! Veel spullen worden verzorgd door de regiocoördinatoren, kunnen vrijwilligers zelf meenemen of heb je wellicht in de keukenlade liggen.

Materialenlijst Oogstdag

Voor een oogstdag heb je de volgende materialen nodig:

Oogsten
  • Spades
  • Kruiwagen
  • Eventueel snoeischaren
  • Zeil, jute zak of oude handdoek om de wortels van de boompjes te beschermen
  • Het kan ook handig zijn EHBO doosje mee te nemen 
Bundelen, labelen, registreren
  • Touw
  • Labels
  • Schaar
  • Watervaste stift
  • Schriftje en pen of je telefoon
  • Knoppenkaart
Zichtbaarheid
  • Vlag
  • Meer Bomen Nu hesjes
  • Persbericht uit de communicatie-toolkit om je evenement te verspreiden
  • Eventueel folders of flyers
Vervoer (eventueel)
  • Auto met trekhaak
  • Aanhanger

Waar haal je deze spullen?

  • De regiocoördinator van jouw provincie. Soms is er een potje voor materiaal en kun je deze aanwenden. Ook kan de regiocoördinator je helpen bij het aanschrijven de gemeente, mocht je spullen willen laten sponsoren.
  • Een uitleendepot: op veel plekken kun je van de Landschappen gratis materiaal lenen.
  • Van de vrijwilligers zelf! Bij het aanmaken van een oogstevenement in de bomenplanner zie je welke vrijwilliger in de buurt wat heeft. Ook wordt er standaard aan vrijwilligers gevraagd om zelf een spade en/of snoeischaar mee te nemen.

Je oogstevenement in de Bomenplanner: wat moeten vrijwilligers zelf meenemen?

Je oogstlocatie is aangemeld, afspraken zijn gemaakt en je gaat aan de slag met het bij elkaar vinden van spullen. Kies een datum en tijd en klik (in je oogstlocatie) op evenement toevoegen. Hier vul je de afspraken met de boswachter in en geef je je eigen voorkeuren aan: hoeveel vrijwilligers wil je maximaal? Moeten mensen zelf lunch meenemen? Er staat een opzet klaar in de bomenplanner zodra je je evenement aanmaakt, maar pas de tekst vooral zelf aan.

Zodra vrijwilligers zich aanmelden krijgen ze alle informatie die jij hebt ingevuld toegestuurd, dus wees zo volledig mogelijk. Uiteindelijk kun je in het evenement een lijstje zien van iedere vrijwilliger die zich heeft aangemeld. Ook vind je hier hun contactgegevens. Via de bomenplanner kun je vrijwilligers tevens een bericht sturen met updates, of een gesprek starten in de chat die automatisch gevormd wordt met alle vrijwilligers van je evenement.

In de lijst van vrijwilligers kun je ook nagaan wat iedereen in huis heeft. Hebben vrijwilligers scheppen, kruiwagens of aanhangers beschikbaar? Hebben ze bomenkennis? Of kunnen ze helpen bij de organisatie? Extra kruiwagens nodig? Stuur de vrijwilligers met een kruiwagen een berichtje en vraag of ze deze mee willen nemen.

Vervoer: waar gaan je zaailingen na het oogsten heen?

Ze worden opgehaald door een plantlocatie of je spreekt met een Bomenhub af om zaailingen tijdelijk op te slaan. Het is verstandig om dit van tevoren te regelen. Neem hiervoor contact op met een Bomenhub en/of een (grote) plantlocatie in de buurt van jouw oogstlocatie. Ga naar stap 5 voor meer uitleg!

Aandacht: Werving voor jouw oogstdag!

Iedere woensdagavond om 18.00 uur krijgen alle mensen die ingeschreven staan in de Bomenplanner een bericht met daarin alle evenementen die op dat moment zijn ingepland in de Bomenplanner. De Bomenplanner houdt een radius van 25 kilometer aan.

Bij het aanmaken van een evenement in de Bomenplanner genereer je automatisch een linkje van het evenement. Het evenement is openbaar en mag overal gedeeld worden. Denk aan je eigen netwerk en sociale media. Ook kun je lokale kranten en groengroepen in de buurt aanschrijven (IVN, Natuur&Milieu federaties, Natuurvereniging, volks- buurt- en moestuinen, Groene Kerken, Groene Moslims, de Scouting, Bomenridders en de Landschappen).

Loopt de instroom van vrijwilligers nog wat traag? Overleg dan met de boswachter en je regiocoördinator over een oplossing. Wellicht is er te veel competitie met andere dagen in de buurt of zijn er nog niet zo veel vrijwilligers in jouw regio. Daar kunnen we samen aan werken.

“Ik vind het prettig om van tevoren alle vrijwilligers nog even een mailtje te sturen met een kaartje van de verzamelplek, zodat iedereen het goed kan vinden en vrijwilligers ook mij goed kunnen bereiken.”
Margot
Oogstbegeleider Maarssen
“Met het standaard persbericht van Meer Bomen Nu kon ik makkelijk een vrijwilligersoproep plaatsen in mijn lokale krant, wat een drukte!”
Ingrid
Oogstbegeleider Noord-Beveland
“Ik nam via de Bomenplanner contact op met de grootste plantlocatie bij mij in de buurt. Zo konden ze gelijk alle 2.000 zaailingen van mijn oogstdag op komen halen, heel gemakkelijk!”
Renée
Oogstbegeleider Utrecht
“Het is mogelijk om scheppen, kruiwagens en aanhangwagens te lenen bij uitleenorganisaties. Ook kan dat vaak bij de landschappen!”
Peter
Oogstbegeleider Nijmegen

handleiding - Oogstdag organiseren

De oogstdag: aan de slag!

Het is zover! Je evenement is aangemaakt, de vrijwilligers stromen binnen en je kunt bijna aan de slag.

Voorbeeld verloop oogstdag

Sommige oogstbegeleiders organiseren een hele dag, van 09.00 tot 15.00 uur. De meeste oogstdagen zijn echter een dagdeel. Een oogstdag ziet er in een notendop zo uit:

Welkom
Uitleg Meer Bomen Nu methode, introductie gebied door terreinbeheerder en/of oogstbegeleider.
Van start!
Vrijwilligers gaan aan de slag in het gebied, de oogstbegeleider loopt rond voor vragen.
Koffiepauze
Begrijpt iedereen hoe het werkt? Even bijtanken met koffie en een stroopwafel.
(Lunch)Pauze
Uitleg geven over labelen, tellen en touwbinden + een team maken dat dit alvast gaat doen i.p.v. oogsten.
Vaart maken
Nu is iedereen een geoefend oogster en worden er meters gemaakt!
Einde
Afronden, alles op de kar van de plantlocatie of richting de Bomenhub.

Het welkom

Het is handig als jij er wat eerder bent dan de vrijwilliger. Zet de vlag, of ander een herkenbaar voorwerp langs de weg of bij de verzamelplek zodat iedereen weet waar ze moeten zijn. Trek een hesje aan zodat het duidelijk is dat jij het aanspreekpunt bent.

Briefen

Zijn de vrijwilligers aanwezig? Leer ze kennen en laat ze zich kort aan elkaar voorstellen. Daarna kun je wat vragen stellen en aandachtspunten benoemen.

  • Wie is er voor het eerst?
  • Gaan mensen eerder weg vandaag of verwachten we nog iemand?
  • Let op! Vrijwilligers kunnen met je chatten in de Meer Bomen Nu app, indien ze later komen. Check die dus vlak voor de start.
  • Ga kort door het programma en de Meer Bomen Nu methode heen.
  • Leg kort de voorwaarden uit van het terrein: misschien wil de boswachter dit wel doen!
  • Ga na of iedereen de benodigde spullen heeft.
  • Wellicht wil je een aantal mensen een knoppenkaart meegeven, wellicht bewaar je dat voor het sorteren onderdeel van de dag.
  • Vraag aan de groep toestemming met betrekking tot foto’s voor sociale media.

Het oogsten

Je oogst volgens de afspraken die je hebt gemaakt met de boswachter. Zorg dat de vrijwilligers die er voor het eerst zijn gemixt worden met de meer ervaren vrijwilligers. Ga zelf oogsten, maar loop ook regelmatig een rondje en kijk of alles goed gaat. Worden kuilen gedicht en aangestampt? Worden zaailingen veilig neergelegd en gesorteerd? Maak ondertussen een paar foto’s.

Het is verstandig om het oogsten van een zaailing voor te doen. Schep een rondje om de zaailing heen, ongeveer een voet van de stam. Gebruik je spade als hefboom, dat is minder belastend voor je rug! Wrik de zaailingen los en schud de zaailing uit. Een grote kluit is immers niet nodig! We laten het bos, landgoed of park (nog) mooier achter dan we het aantroffen. De zaailingen steken we daarom met beleid uit, en de allermooiste laten we staan.

We oogsten zaailingen met een grootte van tussen de 50 en 150 centimeter, omdat deze de beste overlevingskans hebben. We halen enkel de bomen weg die op die plek niet tot een grote boom kunnen uitgroeien of die om een andere reden ongewenst zijn. Grote bomen kun je dus beter laten staan! Deze overleven minder goed.

Stekken struiken en knotbomen

Stekken zijn ook welkom! Elke tak van een Wilg, Populier, Vlier, Vlinderstruik of Vijg kun je in de grond steken, waarna er een nieuwe boom of struik uitgroeit.

  • Vlier, Vlinderstruik, Vijg, Druif: snoei de houtige delen terug in stukken van ongeveer 50-60 centimeter (ofwel 4 knopen) en zet ze met de onderkant in het water of in de grond zodat ze niet uitdrogen. Stekken met een diameter van 2 cm gaat het beste.
  • Populier en Wilg: schuin afzagen of knippen, liefst 2-3 meter lang, want als je ze wilt planten moeten ze minimaal 50 centimeter de grond in.
  • Afleggers van braam, frambooos, ribes, kruisbes: steek deze met wortel en al af.

Dek de wortels af

Het is altijd verstandig gelijk de wortels te beschermen. Verzamel je zaailingen in grote bulten (wellicht direct per soort, zie ook sorteren, stap 4). Wortels kunnen uitdrogen door de zon en de wind. Leg ze beschut neer, in de schaduw, met (regelmatig) iets over de wortels. Dit kunnen bladeren, een zeil, een jute zak of een oude handdoek zijn. Deze oude handdoek of jute zak kun je vochtig maken. Als er een sloot in de buurt is, kun je de wortels van de zaailingen daar ook tijdelijk in leggen.

Pauzes en afscheid

In de pauzes kun je inventariseren hoe het met de vrijwilligers gaat; wat is lastig, wat gaat goed? Dit is ook het moment om door het bundelen, labelen, tellen en registreren heen te lopen (stap 4). Alle zaailingen moeten gebundeld worden in bosjes van 20 tot 50 per bosje. Op die manier zijn ze gemakkelijk te tellen en te vervoeren. Mensen die moe zijn van het oogsten kunnen al met deze werkzaamheden beginnen. Terwijl je de bundels op de aanhanger laat kan je de bundels tellen en gelijk in de Meer Bomen Nu app invoeren; vergeet niet in te vullen wat de bestemming van de aanhanger is. En vergeet aan het einde van de dag niet om iedereen ontzettend te bedanken! Maak voor vertrek nog even een rondje over het terrein en zorg dat het netjes wordt achtergelaten (geen gaten in de grond, geen afval, materialen zijn opgeruimd).

“Als ik de oogstlocatie heb bekeken, kijk ik vaak al welke soorten zaailingen ik kan oogsten. Die namen schrijf ik dan op een paar bordjes en leg daar aan het begin van de oogstdag een “voorbeeld” zaailing bij. Zo doen we het sorteren gelijk al tijdens het oogsten. Dan kan iedereen mee sorteren, bomensoorten leren kennen én scheelt het ons later tijd!”
Margot
Oogstbegeleider Maarssen
“Ik neem vaak zelf ook een thermoskan koffie of thee mee en wat koekjes, zo blijft het simpel én maken we er een gezellige dag van. Met vrijwilligers die erg enthousiast zijn maak ik een chatgroepje, zodat we samen meer dingen kunnen organiseren!”
Franke
Oogstbegeleider Hoofddorp

Veilig oogsten

Lees meer over hoe je veilig kan werken in het bos.
“Maak een paar leuke foto’s van het oogsten! Deze kunnen we delen op sociale media, en de boswachter in het zonnetje zetten!”
John en Tiny
Oogstbegeleiders Tilburg

handleiding - Oogstdag organiseren

Zaailingen bundelen, labelen, registreren

Rond de lunchpauze en anders aan het einde van de oogstdag stel je een team samen dat de zaailingen sorteert, bundelt en telt.

Sorteren

Ook als je bomen goed kunt herkennen, kan sorteren een uitdaging zijn wanneer de bomen uit het blad zijn. Daarom kun je via de organisatie een knoppenkaart krijgen, waarmee je de meest voorkomende soorten makkelijk kunt herkennen. Ook raden we de app PlantNet aan: bij twijfel kun je een boom altijd even opzoeken. Vaak geeft de beheerder van de oogstlocatie aan welke soorten er die dag uit kunnen. Focus je daarom maar op enkele soorten, dat maakt het een stuk overzichtelijker! Als je je focust op 3 soorten, hoef je ook maar 3 soorten te herkennen.

Handig!

Gebruik de Knoppenkaart om de zaailingen te herkennen.
🧐

Bekijk ook de Bomenvinder voor meer informatie over welke soorten het beste gedijen op welke grondsoorten.

Bundelen

Je bindt de zaailingen in aantallen van 20 vast, met de wortels op dezelfde hoogte, om het inkuilen makkelijk te maken. Dit doe je met zo min mogelijk touw. Werk als volgt:

  • houd het touw aan de bol vast
  • knoop een lus in het uiteinde
  • haal het touw om de bos zaailingen heen
  • trek het uiteinde door de lus
  • trek strak
  • knip het touw door
  • doe er een label aan met de naam van de zaailing en het aantal

Registreren

Zodra je de soorten gebundeld en gelabeld hebt, kun je turven. Dit kun je doen in de Meer Bomen Nu app. Je geeft hier ter plekke aan welke soorten en welke hoeveelheid je meegeeft aan welke plek (een plantlocatie, een Bomenhub of een vrijwilliger). Niet zo van apps? Je kunt dit ook bijhouden in een schriftje, en aan het einde van de dag thuis in de Bomenplanner invoeren. Bekijk ook de pagina met Bomenplanner hulp.

Download de app

“De boswachter liet ons het gebied in, hij is hartstikke blij met onze hulp! Ik was zelf nog niet zo thuis in soorten herkennen dus ik heb hem gevraagd of hij rond de lunchtijd een uurtje kon helpen met sorteren, toen was het zo gepiept!”
Renee
Renée
Oogstbegeleider Amelisweerd-Rhijnauwen
“Tijdens de oogstdag heb ik van de soorten, waarvan ik wist dat deze er sowieso stonden, bordjes gemaakt op basis van de knoppenkaart, een foto, een stukje beschrijving. Daar heb ik vervolgens overal een voorbeeldzaailing bijgelegd voordat de oogstdag begon. Zo kan iedereen helpen met sorteren en leren ze er ook nog eens heel veel van! Je hoeft alleen maar te bekijken of welke zaailingen de jouwe het meeste lijkt!”
Stijn Mertens - (Foto Marc Bolsius)-web-400kb
Stijn
Oogstbegeleider Den Bosch

handleiding - Oogstdag organiseren

Oogst vervoeren: uitdelen of inkuilen

Je geoogste zaailingen zijn geteld, gebundeld en gesorteerd. Nu mogen ze naar hun volgende bestemming!

Van oogstlocatie naar…?

Wanneer je al je boompjes gebundeld en gesorteerd hebt, moeten ze ergens naartoe.

Vervoer naar plantlocatie

Plantlocaties kunnen zich in de Bomenplanner aanmelden voor een oogstdag. Op die manier worden zoveel mogelijk bomen en struiken meteen opgehaald. Vaak nemen vrijwilligers ook nog een boompje mee.

Soms zijn het een paar plantlocaties die interesse tonen. Mocht je in de gelegenheid zijn om veel aandacht te geven aan je oogstdag, bijvoorbeeld op sociale media, kan het voorkomen dat er aan het einde van de dag veel plantlocaties verschijnen. Bedenk vooraf wat de mogelijkheden zijn. Plantlocaties kunnen zich melden voor een tijdslot in de laatste paar uur van je oogstdag, hiervoor kun je een maximaal aantal ophalers instellen.

Je kunt ook zelf contact zoeken: in de Bomenplanner zie je op de kaart alle plantlocaties in jouw buurt. Zoek de grootste uit en stuur hen een bericht: willen zij wellicht in een keer alle oogst meenemen van jou dag? Dat scheelt vervoeren en inkuilen.

NB. Let wel op welke zaailing je aan wie uitdeelt. Geef geen zaailing die 30 meter hoog zou kunnen worden mee aan iemand met een balkon. Lees ook meerbomen.nu/bomenvinder voor meer bomen informatie!

Vervoer naar Bomenhub

Een Bomenhub is een verzamelplek van kansarme zaailingen. Zo krijgen deze een tweede kans. Er zijn er meer dan 100 door heel Nederland. Lees hier meer over Bomenhubs.

Het is altijd verstandig om contact op te nemen met een Bomenhub in de buurt, want alles wat niet direct meegaat naar plantlocaties moet wel een veilig plekje krijgen. Inkuilen is best nog een werkje, dus vraag altijd aan je vrijwilligers wie er nog mee wil/kan naar de Bomenhub om daarmee te helpen.

Als je zelf geen trekhaak achter je auto hebt is het belangrijk om met de Bomenhub af te stemmen hoe de oogst daar komt: indien de Bomenhub dit niet komt halen moet er een chauffeur vanuit de vrijwilligers geregeld worden. Vrijwilligers geven aan of ze ook chauffeur willen zijn en of ze een trekhaak hebben, net zoals ze aangeven een spade te hebben. Veel Bomenhubs hebben zelf een aanhanger, en in vrijwel elke provincie staat een deel-aanhanger van Meer Bomen Nu die in samenspraak met de regiocoördinator gebruikt kan worden.

Is er geen Bomenhub om de bomen dezelfde dag op te halen, overleg dan met de boswachter: kunnen we aan de rand bij de parkeerplaats een geul graven voor de oogst van de dag? Dan kan deze later wellicht nog door een plantlocatie of Bomenhub worden opgehaald.

“We hadden te veel zaailingen, waardoor ik niet direct kon planten. Dus nadat ik ze heb opgehaald van de oogstlocatie heb ik een deel in de sloot gelegd, en een deel ingekuild in het veld waar ik ze later ga planten. Dat scheelt weer een ritje!”
Ids
Plantlocatie in Friesland
“Ik vroeg aan de lokale kinderboerderij naast het park waar ik oogst of ik ze daar kon stallen. Dan heb ik geen aanhanger nodig, alleen een kruiwagen. Dat scheelt werk én vervoer. Ook was het makkelijker om vrijwilligers mee te krijgen om te helpen inkuilen! Nu heb ik een oogstlocatie én een hub in de Bomenplanner!”
Ant
Oogstbegeleider Leiden