Diverse tuinen

Kleine, grote en streektuinen. Jouw tuin is veel meer dan alleen een groene oase voor jezelf – het is een waardevolle bijdrage aan de natuur. Door slimme keuzes in beplanting en het creëren van een gevarieerd ecosysteem, kan jouw tuin een voedselbron en schuilplaats voor vogels, insecten en andere dieren worden. Van het bevorderen van biodiversiteit tot het filteren van regenwater, jouw tuin heeft de potentie om de natuur te ondersteunen, zelfs in de stad. Lees hier hoe jij jouw tuin kunt laten bijdragen aan een gezondere planeet!

Het belang van tuinen

1. Ecologisch Belang

Biodiversiteit: Tuinen kunnen een habitat bieden voor verschillende plant- en diersoorten, inclusief bijen, vlinders, vogels, en andere nuttige insecten. Door het aanplanten van verschillende bloemen, struiken en bomen kunnen tuinen een breed scala aan ecosystemen ondersteunen en bijdragen aan de biodiversiteit.

Groenblauwe infrastructuur: Tuinen spelen een rol in het verbeteren van de waterhuishouding in stedelijke gebieden. Planten nemen water op, waardoor de afvoer van regenwater wordt vertraagd en overstromingen kunnen worden voorkomen. Tuinen helpen ook bij het filteren van luchtverontreiniging en verminderen de warmte-eilanden in steden door de temperatuur te reguleren.

2. Gezondheidsvoordelen

Mentaal welzijn: Het hebben van een tuin of tijd doorbrengen in een tuin heeft positieve effecten op de mentale gezondheid. Tuinieren kan stress verminderen, ontspanning bevorderen en gevoelens van voldoening en verbinding met de natuur verhogen. 

Fysieke gezondheid: Tuinieren is een activiteit die zowel lichte lichaamsbeweging als frisse lucht biedt, wat gunstig is voor de fysieke gezondheid. Het kan helpen bij het verbeteren van de fysieke fitheid, het versterken van de spieren, en het bevorderen van de motorische vaardigheden, vooral voor ouderen. Daarom noemen we het oogsten en planten van bomen bij Meer Bomen Nu ook wel Eco-fitness.

Gezonde voeding: Tuinen kunnen een bron van verse, zelfgekweekt voedsel bieden. Het kweken van je eigen groenten en fruit bevordert een gezonder dieet, omdat het vaak resulteert in het eten van meer groenten en minder bewerkte producten.

3. Sociale en Culturele Voordelen

Gemeenschapsvorming: Tuinen kunnen ook een gemeenschapsfunctie vervullen. Denk aan moestuinen of gemeenschappelijke tuinen, waar buurtbewoners samenwerken om voedsel te verbouwen. Dit bevordert sociale interactie en kan een gevoel van gemeenschapszin en verbondenheid versterken.

Educatie en leren: Tuinen kunnen een belangrijke rol spelen in onderwijs. Ze kunnen gebruikt worden als educatieve ruimtes voor kinderen en volwassenen om meer te leren over planten, biodiversiteit, en milieubewustzijn. Scholen, buurthuizen en gemeenschappen kunnen profiteren van het gebruik van tuinen als lesomgeving

4. Esthetisch belang

Tuinen dragen bij aan de verfraaiing van onze omgeving. Ze bieden visuele schoonheid en kunnen een gevoel van rust en harmonie brengen. Dit is niet alleen goed voor de bewoners van het huis, maar ook voor mensen die door de buurt wandelen.

5. Economisch belang

Waarde van onroerend goed: Een goed onderhouden tuin kan de waarde van een woning verhogen. Tuinen dragen bij aan de aantrekkelijkheid van een huis, zowel voor bewoners als voor potentiële kopers.

Zelfvoorziening: Tuinen kunnen bijdragen aan zelfvoorziening door het verbouwen van voedsel, waardoor de kosten voor boodschappen kunnen worden verlaagd.

6. Klimaatbeheersing

Temperatuurregulatie: Tuinen kunnen bijdragen aan een milder klimaat in stedelijke gebieden. Planten absorberen zonlicht en zorgen voor schaduw, wat kan helpen de lokale temperatuur te verlagen en het effect van het stedelijke hitte-eiland te verminderen.

CO2-opslag: Planten in tuinen helpen de lucht te zuiveren door kooldioxide (CO2) op te nemen en zuurstof af te geven.

Biodiverseit in je tuin!

3 Video's

Kleine, grote en streek-tuinen

Keer terug naar de

Het soort tuin

Zoals je hierboven hebt gelezen kan je tuin tal van doelen hebben. Wat voor soort tuin zou je willen? Heb je bijvoorbeeld een kleine voor- of achtertuin, dan wens je wellicht plant- en boomsoorten die niet te groot worden. Of wil je misschien een streektuin om juist bij te dragen aan de biodiversiteit? 

Lees dan vooral verder!

Verschillende soorten tuinen

1. Een streektuin 

Van iedere tuin kan je een streektuin maken om bij te dragen aan de biodiversiteit en verbinding van natuur. Maak van jouw tuin een biodiversiteitshotspot, oftewel een unieke stapsteen. Een stapsteen voor vogels, vlinders en bijen, loopkevers, kikkers, egels en wilde planten.

Het initiatief Streektuinen heeft voor elk van de 26 streken in Nederland een advies ontwikkeld voor de tuin. Specifieke planten en soorten die specifieke soorten bij jou in de buurt ondersteunen. 

Dat vinden wij natuurlijk prachtig! Als je daarom je advies genereert via de bomenvinder, krijgen streek-eigen soorten extra punten, zodat ze hoger op de rangschikking komen. Zo kan je een deel van de streekeigen struiken-soorten bijvoorbeeld bij Meer Bomen Nu ophalen. 

Wil je kijken naar het tuin-advies voor jouw streek? 

2. Een kleine tuin 

Heb je een kleine tuin? Dan wil je waarschijnlijk gaan voor kleinblijvende soorten zoals Gewone vlier, Meidoorn, Sleedoorn, of Hazelaar. Of een soort die je goed kan knotten of snoeien zodat deze klein blijft, zoals een Wilg of een Veldesdoorn. Als je bij de bomenvinder aanvinkt dat je een kleine achtertuin hebt, worden grote bomen eruit gefilterd. Kijk in de encyclopedie welke bomen je goed kan snoeien of knotten!

3. Een grote tuin

Heb je een grote tuin, dan hoef je minder rekening te houden met de grootte van je boom. Maar je kan juist wél wat extra’s doen. Bekijk eens of een gemengde haag iets voor je is, of leg een bloemenweide aan, ontwikkel een wadi en duik in het natuurijk tuinieren!

Planten

Voor algemene informatie over hoe je één boom plant ga naar de Planthandleiding.

planttips

Let op!

Aanplanten kan van oktober tot maart. Maar niet wanneer het vriest, de grond verzadigd is met water of bij hevige wind.

Struikroven

De Struikroven redt planten en struiken van de vernietiging wanneer een woonwijk wordt gesloopt of gerenoveerd. Heb jij een sloopproject van tuinen in de buurt, dan kan je helpen met roven. De geredde planten mag je direct meenemen en een tweede leven geven.

Struikroven heeft nét weer een ander assortiment dan Meer Bomen Nu, dus een mooie aanvulling!

Steenbreek

Neem ook eens een kijkje bij Stichting Steenbreek. De stichting zet zich in voor het “onttegelen” van tuinen. Naast dat wij met elkaar bomen en struiken uitdelen, zetten zij zich ook in voor biologische bloembollen en ander groen. Met hun project ‘Plant je mee’ zorg jij ook voor een bloeiende lente, die je plant in de herfst!

Grote tuin?

Dan kan je de reguliere planthandleiding volgen.

Tuin beheren

Al wil je een wilde tuin vol biodiversiteit: more is less! Laat de natuur vooral zijn werk doen. Toch zal je af en toe moeten snoeien en maaien, lees hieronder hoe dat moet! Heb je flink gesnoeid of gerooid? Vergeet dan niet ook jouw plantmateriaal een tweede leven te geven via meerbomen.nu/doneereenzaailing  

Het beheren van je tuin

1. Snoeien

Snoeien kan je om verschillende redenen doen:

  • Snoeien om onveilige situaties te voorkomen
  • Snoeien doet bloeien. Met snoeien wordt een betere vruchtopbrengst en vollere boomkroon verkregen
  • Snoeien voor een goede gezondheid van de boom
  • Snoeien om de gewenste vorm van de boom te verkrijgen of klein te houden zodat hij in je tuin blijft passen

Veel boomsoorten zijn goed te snoeien. Ondanks dat ze groot worden kan je er dus wel voor zorgen dat de boom in je tuin blijft passen door te snoeien.

Let op! Iedere soort heeft een andere snoeiperiode. Bekijk in onze bomen-encyclopedie wanneer welke soort het best gesnoeid kan worden.

Over het algemeen kan je de meeste bomen en struiken snoeien tussen 1 oktober en 28 februari. Als je bomen in de winter snoeit, doe dit dan op een droge en vorstvrije dag.

Sommige soorten kan je ook voor onderhoudssnoei in de zomer snoeien. De wonden genezen dan ook beter. Doe dit het liefst op een droge, bewolkte en wat koelere dag.

Voorjaars- en zomerbloeiers

Wanneer je een boom of struik kan snoeien hangt ook vooral af of het een voorjaar- of zomerbloeier is.

Voorjaarsbloeiers (zoals Forsythia, Meidoorn en Sleedoorn): Deze bloeien op hout dat het vorige jaar is gegroeid. Snoei deze heggen na de bloei in het late voorjaar of vroege zomer. Snoei je te laat in het seizoen of vlak voor de winter, dan haal je de bloemknoppen weg die nodig zijn voor de bloei in het volgende jaar.

Zomerbloeiers (zoals Liguster, Vlinderstruik en sommige soorten lavendel): Deze bloeien op nieuw hout dat in hetzelfde seizoen groeit. Je kunt deze heggen in het vroege voorjaar snoeien, omdat dit de groei van nieuwe takken stimuleert die later in het jaar bloemen zullen dragen.

Vanaf augustus tot het moment van verkleuring mag je bomen echter niet meer snoeien. In die periode transporteren bomen namelijk belangrijke voedingsstoffen van de bladeren naar de wortels. Als je te veel snoeit, verzwakt de boom.

Let op!

Houd tussen 1 maart en 30 september rekening met broedende vogels. Bekijk vóór het snoeien of je broedende vogels in de beplanting ziet. Zo ja, stel dan het snoeien uit.

Belangrijk voor het snoeien

  • Verzamel de juiste tuingereedschappen. 
  • Verzamel alle hulpmaterialen en neem veiligheidsmaatregelen zoals goede werkhandschoenen, een veiligheidsbril, een sterke ladder en bedekkende kleding. 
  • Bepaal de vorm van de boom en/of lokaliseer de risicotakken, zodat je goed weet wat allemaal gesnoeid moet worden. Zorg ervoor dat je ook de minder ontwikkelde kant snoeit, omdat dit de groei kan stimuleren.
  • Zorg ervoor dat bij het snoeien jouw veiligheid en de veiligheid van jouw omgeving centraal staat en neem geen onnodige risico’s.

Belangrijke snoeiregels

  • Snoei maximaal 20% van de blad dragende takken weg. Door meer weg te snoeien wordt de groei van de boom belemmerd, omdat de boom dan te weinig bladeren heeft.
  • Snoei nooit meer dan 1/3 van de kroon in één keer weg.
  • Snoei dubbele knopen weg. Zo houd je een hoofdtak over.
  • Snoei een tak altijd aan de basis. Voorkom een kapstokhaak, omdat de kans op nieuwe uitlopers en aangroeien dan erg groot is. Maar snoei de tak ook niet vlak langs de stam weg. Een tak vlak langs de stam wegsnoeien heeft als gevolg dat de snoeiwond onnodig groot is, waardoor de kans op boomziektes groter is.
  • Snoei dikke takken in twee fasen, om afscheuren en afbreken van de takken te voorkomen. Het snoeien in twee fasen zorgt er tevens voor dat gevaarlijke situaties voorkomen worden.
  • Snoei hoofdtakken die van buiten naar binnen groeien altijd weg.
  • Snoei dood hout altijd weg. Dood hout zijn takken die geen bladeren bevatten.
  • Snoei bij takken die tegen elkaar aan schuren altijd de zwakste tak weg.

Het snoeien van bomen is een flinke klus die niet geheel zonder gevaren is. Hoe groter de boom, hoe gevaarlijker het bomen snoeien wordt. Wil je zeker weten dat deze klus veilig en op de juiste wijze wordt uitgevoerd? Dan is het aan te raden om een professionele boomverzorger in te schakelen.

Snoei-tips

2 Video's

2. Maaien voor een kruidenrijk gazon

Je gazon veel maaien en kunstmest gebruiken is funest voor de biodiversiteit. Geen bloemetje krijgt zo de kans om te groeien en als voedselbron te dienen voor insecten. Door minder maaien krijg je veel meer bloemen in je grasmat en dus ook veel meer insecten die hiervan kunnen smullen. Maai je gazon zo één keer in de 3 á 6 weken en je zal zien dat kruiden en bloemen beginnen te verschijnen zoals madeliefje, brunel, witte klaver, rode klaver, gewoon biggenkruid, kleine klaver en gewone rolklaver. 

Je hoeft hier vaak geen zaadmengsels voor te verspreiden. Zorg ook dat je het maaisel afvoert, dan verschraal je de bodem en komen er steeds meer kruiden, bloemen en insecten. Zelfs graslandpaddenstoelen kunnen dan tevoorschijn komen. Door mossen te laten groeien versnel je dit prachtige proces. 

Maai niet alles weg

Laat stukken gras staan tijdens het maaien. Zo geef je bloemzaad daar weer de kans uit te bloeien. Ook kan dat stuk hoge gras dienen als vluchtplek voor de talrijke insecten die nu in jouw waardevolle gazon huizen. Ook egels en vogels, zoals huismussen en goudvinken, houden van de beschutting van langer gras. 

Gebruik geen chemische meststoffen

Tot slot, gebruik geen chemische onkruidverdelgers, kalk of meststoffen. Zonder meststoffen zal het gras trager groeien, waardoor je minder moet maaien. Bovendien zullen er meer bloemen in komen, waardoor je op termijn nóg minder moet maaien.

Tip!

Je kan ook kiezen voor een volledige bloemenweide door je gras te verwijderen en een bloemenweide mengsel in te zaaien. Hieronder een video van de Cruydt Hoeck – waar ze uitleggen over het inzaaien van een bloemenweide.

Planten

Voor algemene informatie over hoe je één boom plant ga naar de Planthandleiding.

beheertips

Natuurrijke tuinen

Tip! Permaculture design heeft op YouTube een online cursus: ‘Ontwerp en aanleg Natuurrijke Tuinen’.

De herfst en winter

Ga altijd vanaf de herfst aan de slag. Zowel voor snoeien, rooien, maaien als planten. Dan is de natuur in rust en kan je ermee in de weer. Wanneer de planten druk bezig zijn met groeien en bloeien, kan je heb beter niet storen! 

Doneer een zaailing

Ben je aan het snoeien of rooien? Doneer je de stekken en zaailingen die je niet in de tuin gebruikt, aan iemand anders!