Menu
Een voedselbos is een door mensen ontworpen productief ecosysteem naar het voorbeeld van een natuurlijk bos, met een grote diversiteit aan meerjarige, houtige soorten, waarvandelen (vruchten, zaden, bladeren, stengels, etc.) voor de mens als voedsel dienen.
Agroforestry betekent dat je landbouw bedrijft met bomen. Ook wel ‘houtige gewassen’. Dit kan met voederhagen, maar ook met notenbomen in de wei, of een kippenkar combineren met een (fruit)boomgaard, strokenteelt of voedselbossen.
Voordat je begint met aanplanten is het voor agroforestry projecten handig om te controleren welke wet- en regelgeving je mee te maken krijgt en een plan te maken voor je bedrijfsvoering. Heel veel informatie kan je hierover vinden bij het Agroforestry Netwerk Nederland.
Het is een ecosysteem met veel diversiteit van gewassen. Een voedselbossysteem bestaat uit verschillende lagen, veelal 4-8 vegetatie lagen. Er zijn 8 vegetatielagen:
Een voedselbos kan honderden jaren oud worden. Het voedselbos zal een paar jaar na aanleg weinig onderhoud meer nodig hebben, in vergelijking met andere vormen van landbouw. Dat vraagt wel om een weldoordacht ontwerp en om geduld. Je kan bijvoorbeeld starten door je onbewerkte land te observeren voordat je een goed ontwerp kunt maken: zijn er natte en droge plekken bijvoorbeeld. Neem de tijd om je eigen onderzoek te doen door te observeren, te lezen, te luisteren en te leren.
Er komt veel kijken bij een voedselbos. De bomen en struiken van Meer Bomen Nu – de overdadige zaailingen uit de natuur – zijn vooral geschikt voor de heggen, hagen, houtwallen en wijkers die je gebruikt om het bosklimaat te creëeren waar je eetbare soorten in zullen floreren. Maar om te starten, wat moet je allemaal doen en bij wie moet je zijn?
Hoe je je voedselbos ontwerpt wordt natuurlijk ook beïnvloed door hoe je je bedrijfsmodel opzet. Is het een voedselbos waar je je brood mee gaat verdienen? Of een pilot of buurtvoedselbos? Welke functies heeft het en wat is je doel? Dit zijn vragen die je helder moet hebben, want een voedselbos is een lange commitment.
Lees hier een leidraad voor het ontwerpen van je bedrijfsmodel.
Voedselbosbouw NL heeft een handige rekentool voor bedrijfsmodellen en voedselbossen laten ontwikkelen, doe er je voordeel mee!
Er is al ontzettend veel uitgezocht door de voedselbos-community over het starten, waar je allemaal rekening mee moet houden en je ontwerp.
Over boomsoorten:
Een voedselbos een een vorm van agroforestry: landbouw met bomen. Er zijn ontzettend veel verschillende variaties mogelijk. Kijk hiervoor eens bij Agroforestry Nederland.
Het aanplanten van het voedselbos hangt af van je ontwerp: welke bomen en struiken plant je waar. Je begint vaak met het aantplanten van je heggen, hagen, houtwallen en wijkers om een bosecosysteem te creëeren. Dan volgen de eetbare soorten.
Het beheer van een voedselbos is vooral in de eerste jaren werk. Na ongeveer 6 jaar beginnen de meeste voedselbossen met produceren, en na 12 jaar bereikt het voedselbos zijn piek-productie. Dit is meestal ook het moment dat je minder beheer hoeft te doen, omdat de ecologische processen van een bos het dan overnemen.
Het voedselbos zal in de eerste jaren werkzaamheden vragen, totdat je een zelf-regulerend bosecosysteem dusdanig hebt ontwikkeld dat je “lui kan boeren”. Bekijk hieronder wat video’s van verschillende voedselbosbouwers over hoe zij hun nazorg hebben verzorgd na aanplant.
Waar knip je als je een struik snoeit? Bekijk het plaatje hieronder.
